Het CLU deed onderzoek naar de vraag of beschikbare leermiddelen voor NT2-onderwijs aan nieuwkomers voldoen. Het ging daarbij om folio en digitale leermiddelen en de mogelijkheden om daarmee onderwijs op maat te kunnen geven.
Het onderzoek vond plaats in het kader van het doorbraakproject Onderwijs & ICT. Verschillende scholen stelden versnellingsvragen over digitaal taalonderwijs om voor nieuwkomers te differentiëren. Het doorbraakproject Onderwijs & ICT is een samenwerkingsverband van het ministerie van Economische Zaken, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de PO-Raad en de VO-raad.
Waaraan moeten leermiddelen voor NT2-onderwijs voldoen?
We hebben eerst onderzocht waar leermiddelen voor NT2-onderwijs aan nieuwkomers aan moeten voldoen vanuit theoretisch en praktisch perspectief. Om hierop antwoord te krijgen, werd literatuur geraadpleegd en hielden we interviews met inhoudelijke experts en leerkrachten. Ook vond er een survey plaats onder leerkrachten.
Belangrijke aspecten bij NT2-onderwijs aan nieuwkomers
Uit de resultaten komt naar voren dat zowel inhoudelijke experts als leerkrachten veel waarde hechten aan dezelfde aspecten:
- inbedding van het taalonderwijs
- de rol van de moedertaal
- aandacht voor woordenschatontwikkeling met behulp van scaffolding
- veel aandacht voor dagelijkse algemene taalvaardigheid (DAT) en cognitieve academische taalvaardigheid (CAT)
- een didactiek die het mogelijk maakt om te kunnen differentiëren
- digitale materialen die het leerproces effectief faciliteren.
- omgang met meertaligheid (vooral experts)
Voldoen leermiddelen wat betreft deze belangrijke aspecten? Helaas niet.
Om een antwoord te krijgen op deze vraag, screenden we het ingezette lesmateriaal. Dit deden we aan de hand van criteria uit het MeetInstrument Leermiddelenkwaliteit (MILK), aangevuld met criteria uit de literatuur over NT2-onderwijs en interviews met experts.
Geconcludeerd kan worden dat de beschikbare leermiddelen voor NT2-onderwijs voor nieuwkomers niet voldoen. Er wordt te weinig tegemoet gekomen aan de specifieke kenmerken van de doelgroep, zoals het omgaan met meertaligheid, de rol van de moedertaal, aandacht voor scaffolding en DAT en CAT, en ook de aandacht voor verschillende didactische principes ontbreekt veelal. Een belangrijk punt is dat specifieke leerlijnen voor NT2-onderwijs aan nieuwkomers ontbreken. Samen met het gemis aan kwalitatief en eenvoudig in te zetten digitale leermiddelen, zorgt dit ervoor dat leerkrachten onvoldoende onderwijs op maat kunnen aanbieden.
Aanbevelingen voor ontwikkelaars van leermiddelen voor NT2-onderwijs aan nieuwkomers
Er zijn tot slot veel aanbevelingen gedaan voor ontwikkelaars van te (her)ontwikkelen leermiddelen. Hiermee kunnen zij rekening houden met de specifieke eisen die gesteld worden aan NT2-materiaal voor nieuwkomers.