Net als veel andere (v)mbo-opleidingen is Groenhorst haar leermiddelen aan het herschrijven in het kader van de vernieuwde beroepsgerichte examenprogramma’s voor 2016. Tijdens het ontwikkelproces kwamen ontwikkelaars tot de conclusie dat de kwaliteit van een leermiddel al snel valt of staat met goed geformuleerde leerdoelen. Geen gemakkelijke klus, vandaar dat Groenhorst hierbij ondersteuning van het CLU heeft gevraagd.
Werkwijze: workshop en feedback
De begeleiding van het CLU bestond uit het geven van een workshop over leerdoelen formuleren en het geven van feedback op de daarna ontwikkelde producten.
Workshop
Tijdens de workshop gingen we in op het belang van het SMART formuleren van leerdoelen en de verschillende niveaus van de taxonomie van Bloom. Natuurlijk waren er oefenmomenten waarbij de deelnemers zelf aan de slag gingen. Tijdens de nabespreking werd flink gestoeid over welke werkwoorden wel en niet eenduidig waren en kwamen we erachter hoe belangrijk de context is.
SMART formuleren
De eerste stap was het SMART formuleren van de leerdoelen. Hierbij lag de nadruk op het kiezen van werkwoorden die specifiek het gewenste gedrag laten zien. Dus geen woorden als “begrijpen” en “weten” maar termen als bijvoorbeeld “in eigen woorden uitleggen” en “schematisch weergeven”. Ook werd daarbij gekeken of de doelen meetbaar zijn.
De taxonomie van Bloom
De taxonomie van Bloom
Vervolgens relateerden we de werkwoorden aan een cognitief niveau van Bloom. Op deze manier kunnen per les, hoofdstuk en leerlijn concrete leerdoelen geformuleerd worden die oplopen in moeilijkheidsgraad. Enkele voorbeelden van dergelijke werkwoorden:evalueren: afkeuren, goedkeuren, verdedigentoepassen: oplossen, hanteren, berekenen
Feedback op de gemaakte producten
De ontwikkelaars hebben hierna zelf leerdoelen geformuleerd op basis van de competenties voor het centraal examen vo, zoals deze zijn opgesteld door het College voor Toetsen en Examens.
Het CLU heeft hierop feedback gegeven. Regelmatig bleek dat het nog best lastig was om één van de afgesproken concrete werkwoorden te gebruiken om een leerdoel te formuleren. Ook het juiste niveau van Bloom goed aangeven bleek lastiger dan gedacht. De oorzaak hiervan is dat de context van invloed is op het cognitieve niveau. Een werkwoord als “toepassen” kan niet klakkeloos gebruikt worden op het niveau van toepassen! Het kan namelijk zowel op het niveau van begrijpen als op het niveau van toepassen slaan. Op het niveau van begrijpen betekent het woord toepassen het uitvoeren van een procedure of handeling. Terwijl het op het niveau van toepassen kan gaan om het zelf kiezen van de juiste techniek in een praktijksituatie.
Resultaat
Ondertussen heeft Groenhorst een groot pakket aan concreet geformuleerde leerdoelen. Van hieruit kunnen zij verder aan de slag met het ontwikkelen van hun beroepsgerichte leermiddelen.